12 lipca na stronie Kuratorium Oświaty w Rzeszowie ukazały się informacje dotyczące wymagań konkursowych z języka polskiego. Uczniowie z kl. V i VI, którzy chcieliby wziąć w nim udział powinni zapoznać się z umieszczonymi niżej wskazówkami oraz przeczytać lektury do I etapu konkursu. Przewidywany termin konkursu około połowy października. Więcej informacji o pozostałych konkursach, które odbędą się w szkole podstawowej w roku szkolnym 2013/2014 można przeczytać na stronie www. ko. rzeszow.pl w dziale Konkursy przedmiotowe.
Wanda Gunia
Motyw przewodni konkursu z języka polskiego w szkole podstawowej:
Nasze sprawy
Uczestnicy przystępujący do konkursu powinni posiadać wysokie kompetencje czytelnicze, umiejętność wnikliwej interpretacji utworów, a także umiejętność samodzielnego wnioskowania i poprawnego wypowiadania się w różnych formach. Zadania konkursowe sprawdzają wybrane zagadnienia z zakresu czytanych książek, wiedzy i umiejętności objętych zapisami aktualnie obowiązującej Podstawy Programowej (PP) z języka polskiego oraz treści poszerzające w/w zagadnienia, m. in.:
- rozpoznawanie i czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury, także niebędących fragmentami lektur konkursowych, w tym: tekstów literackich, użytkowych, popularnonaukowych, publicystycznych; przekazów ikonicznych; źródeł i tekstów historycznych.
- odczytywanie danych, np.: z map, tabel wykresów, schematów, itp.
- rozpoznawanie charakterystycznych cech czytanego utworu, dostrzeganie znaczeń dosłownych i sensów przenośnych, odróżnianie fikcji literackiej od rzeczywistości; dostrzeganie i rozumienie symbolicznych i uniwersalnych wartości wpisanych w teksty kultury.
- posługiwanie się terminami służącymi do opisu omawianych dzieł literackich (m.in. pojęcia: metafora, symbol, epitet, porównanie, apostrofa, wykrzyknienie, pytanie retoryczne, onomatopeja, inwersja, narracja, itp.) i innych tekstów kultury (przekazów ikonicznych, malarstwa, prasy, filmu)
- rozróżnianie podstawowych rodzajów i gatunków literackich (w tym odnoszących się do czytanych lektur), wierszy i rymów oraz ich rodzajów.
- formułowanie wniosków, opinii, ocenianie faktów i wydarzeń, rozpoznawanie i formułowanie intencji wypowiedzi.
- formułowanie uzasadnienia własnych postaw i poglądów, w tym redagowanie tekstu o charakterze argumentacyjnym (rozprawki).
- redagowanie tekstów, m.in.: opisu (miejsca, postaci, przedmiotu, sytuacji, przeżyć, krajobrazu, itp.), wzbogaconego kompozycyjnie opowiadania, listu (w tym oficjalnego), mowy, charakterystyki, sprawozdania, recenzji, reklamy, ogłoszenia, zawiadomienia, zaproszenia, dialogu, różnych form notatek (np. encyklopedycznej, informacji prasowej), instrukcji, przepisu, regulaminu, kodeksu, kartki pocztowej, tekstów adresatywnych typu dedykacja (podziękowanie, gratulacje, itp.), biogramu, wywiadu, fragmentu pamiętnika, dziennika, planu (twórczego i odtwórczego) oraz innych przewidzianych w PP.
- redagowanie twórczych tekstów, np. opowiadania, z obrazowym ujmowaniem epizodów, postaci, scenek, z uwzględnieniem dialogu, opisu, elementów charakterystyki postaci, opowiadanie w roli.
- formułowanie innych wypowiedzi w formie pisemnej w zależności od adresata, roli, celu, inspirowanych rysunkiem, cytatem, itp.
- dokonywanie celowych operacji na tekście, np. streszczanie, przekształcanie stylistyczne, przekształcanie mowy niezależnej na zależną.
- stosowanie środków językowych wzbogacających styl wypowiedzi, rozpoznanie ich i nazywanie.
- rozumienie i przestrzeganie norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych na poziomie wyrazu, zdania, akapitu.
- stosowanie i wyjaśnianie znaczeń synonimów, antonimów, homonimów, zjawiska stylizacji językowej, polisemii. Znajomość leksyki i frazeologii związanej z tematyką konkursu.
- ujmowanie treści w związkach przyczynowo – skutkowych.
- posługiwanie się kategoriami czasu i przestrzeni w celu porządkowania wydarzeń: sytuowanie ich w przestrzeni, umieszczanie dat w przedziałach czasowych, nazywanie epok historyczno – literackich, porządkowanie wydarzeń w kolejności chronologicznej z wykorzystaniem w tym celu mapy, tabeli, wykresu.
- znajomość pojęć, wydarzeń i postaci stanowiących kontekst, np. biograficzny, plastyczny, historyczny dla obowiązujących na danym etapie lektur konkursowych.
- wskazywanie źródeł informacji, posługiwanie się nimi, porządkowanie i selekcjonowanie ich.
- integrowanie wiedzy uzyskanej z analizowanych źródeł; wyciąganie wniosków z ich porównywania.
- wykazanie się funkcjonalną i teoretyczną wiedzą w zakresie podstawowych zagadnień i pojęć z zakresu gramatyki języka polskiego np. wszystkie części mowy, części zdania, rodzaje wypowiedzeń, rodzaje zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie oraz zgodnie z zapisami aktualnie obowiązującej PP (czyt. PP: Świadomość językowa uczniów).
Uwaga!
- Uczestnicy etapu szkolnego i rejonowego powinni znać teksty literackie wskazane w spisie lektur dla odpowiedniej części konkursu. W etapie wojewódzkim obowiązuje znajomość wszystkich lektur.
Lektury
ETAP I:
- F. Hudson Burnett, Tajemniczy ogród
- L. Maud Montgomery, Ania z Zielonego Wzgórza
ETAP II
- M. Witcher, Dziewczynka z szóstego księżyca
- J. Olech, Dynastia Miziołków
- M. Musierowicz, Kwiat kalafiora
- T. Jansson, Opowiadania z Doliny Muminków
- K. Makuszyński, Szatan z siódmej klasy
ETAP III
- K. Paterson, Most do Therabithii,
- I. Jurgielewiczowa, Ten obcy, Inna